Co to jest astma?
Astma, nazywana również dychawicą, jest przewlekłym zapaleniem dróg oddechowych. Nazwa ‘astma’ pochodzi od greckiego słowa ‘dyszeć’ i właśnie dyszenie, sapanie jest symptomatyczne dla tej jednostki chorobowej. Charakterystyczne trudności z ‘łapaniem oddechu’ są skutkiem zwężenia dróg oddechowych i trudności z przepływem powietrza do płuc.
Astma może wystąpić w każdym wieku, ale u ponad połowy pacjentów pojawia się przed 10. rokiem życia. W jednej trzeciej przypadków dotyka osób przed czterdziestką. Według badania Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce (ECAP) przeprowadzonego w latach 2006-2008 w Polsce chorowało na astmę blisko 4 mln osób.
Jakie są objawy astmy?
Objawy astmy obejmują:
- kaszel suchy lub piersiowy, występujący głównie w nocy, w czasie śmiania się, przy płaczu lub przy wysiłku fizycznym;
- skrócenie oddechu lub zadyszkę, których objawy występują w różnym nasileniu: w poważnych przypadkach może pojawić się szybki oddech lub trudności w oddychaniu przy spoczynku, mogą również wystąpić trudności z mówieniem;
- chrapliwy lub świszczący odgłos przy oddychaniu;
- ucisk w klatce piersiowej i uczucie zaciskającej się dookoła niej obręczy.
Nawet jeśli występuje tylko jeden z powyższych objawów, chory może już cierpieć na astmę, dlatego jest szczególnie ważne, by nie lekceważyć kaszlu, braku tchu czy zadyszki pojawiającej się w nocy. Osoba, u której występuje podejrzenie astmy, powinna skonsultować się ze swoim lekarzem rodzinnym.
Jakie są przyczyny astmy?
Astma jest często chorobą dziedziczną: zidentyfikowano około 100 genów, które uznaje się za odpowiedzialne za udział w rozwoju choroby. Inne rozpoznane czynniki ryzyka to: kontakt z alergenami, zanieczyszczenie powietrza, palenie tytoniu, wdychanie dymu tytoniowego i powtarzające się infekcje oskrzeli. Ryzyko zachorowania na astmę wzrasta, jeśli byliśmy wystawieni na działanie niektórych alergenów w dzieciństwie. Ponadto uważa się, że ryzyko rozwoju astmy i alergii jest większe, jeśli spędzamy dużo czasu w bardzo czystym, sterylnym środowisku, ponieważ układ odpornościowy organizmu nie jest przyzwyczajony do zwalczania patogenów. Jest to zgodne z teorią noszącą nazwę ‘hipoteza higieny’.
Zapalenie oskrzeli pojawia się, kiedy system immunologiczny reaguje nadmiernie na antygeny takie jak alergeny lub szkodliwe substancje w dymie papierosowym.
System immunologiczny u zdrowych osób pomaga zwalczać antygeny i wyrządzane przez nie szkody w organizmie. U pacjentów chorych na astmę odpowiedź układu immunologicznego na antygeny będzie tak silna i długotrwała, że spowoduje więcej szkód niż korzyści. Patologiczna reakcja układu immunologicznego u chorych na astmę jest efektem nadmiernego uwalniania się i aktywacji cytokin (cytokiny to małe proteiny ważne dla sygnalizacji komórkowej). Prowadzi ona do uszkodzeń tkanki, nadprogramowych skurczów komórek mięśni gładkich oskrzeli, jak również wydzielania się flegmy w drogach oddechowych. W rezultacie dochodzi do zwężenia arterii oddechowych i ograniczenia przepływu powietrza z płuc i do płuc.
Jak leczy się astmę?
Celem w leczeniu astmy jest zapewnienie choremu możliwości prowadzenia normalnego i aktywnego życia pomimo choroby. Leczenie sprowadza się głównie do podawania leków wziewnych, które bezpośrednio oddziaływają na oskrzela. Stosowanie leków o działaniu miejscowym minimalizuje ryzyko wystąpienia efektów ubocznych.
Leki muszą być podawane codziennie i mają głównie działanie prewencyjne (tzw. leki kontrolujące). W ostrych przypadkach choroby lek kontrolujący powinien być zażywany równolegle z lekiem doraźnym. Lek kontrolujący zawiera hormon kory nadnerczy, który wycisza reakcję immunologiczną i zmniejsza stan zapalny płuc. Lek doraźny podawany w atakach astmy jest znacznie mocniejszy, a mechanizm jego działania oparty jest na rozszerzaniu dróg oddechowych, tj. rozluźnia on mięśnie bezpośrednio otaczające drogi oddechowe. Ten rodzaj leku działa od momentu podania szybko, ale czas jego działania jest krótki.
Link:
http://medpr.imp.lodz.pl/Epidemiologia-astmy-oskrzelowej-nu-osob-doroslych-w-wojewodztwie-slaskim-nna-podstawie-wtornych-danych-epidemiologicznych,65678,0,2.html
