Co to jest cukrzyca typu 2?
Cukrzyca typu 2 (łac. diabetes mellitus typi 2) charakteryzuje się stale utrzymującym się wysokim stężeniem glukozy, czyli cukru, we krwi. Wysokie stężenie glukozy jest spowodowane niedoborem hormonu zwanego insuliną. Hormon ten pomaga komórkom organizmu wyłapywać glukozę z krwi, tak by jej stężenie w krwioobiegu pozostawało na stałym poziomie. Obok niedoborów insuliny w cukrzycy typu 2 obserwuje się zmniejszenie wrażliwości mięśni i tkanki tłuszczowej na insulinę. Zaburzenie to nazywa się insulinoodpornością.
W przeciwieństwie do cukrzycy typu 1, którą zazwyczaj diagnozuje się w dzieciństwie, cukrzyca typu 2 rozwija się najczęściej po 40. roku życia, a średni wiek, w którym dochodzi do rozpoznania choroby, wynosi 55 lat. Cukrzyca typu 2 odpowiada za około 90% wszystkich przypadków cukrzycy na świecie. Jej liczba wzrosła w ostatnich latach i obecnie co roku odnotowuje się około 7 mln nowych przypadków zachorowań.
Jakie są objawy cukrzycy typu 2?
Objawy cukrzycy typu 2 nie zawsze pojawiają się w jej wczesnym stadium. Niemniej mogą wystąpić mało specyficzne zmiany jak:
- zmęczenie,
- brak energii, złe samopoczucie.
W późniejszym etapie, przy pogłębiających się objawach niedoboru insuliny w organizmie, mogą pojawić się:
- zwiększone pragnienie,
- zwiększone oddawanie moczu,
- utrata wagi,
- infekcje układu moczowo-płciowego,
- zaburzenia czucia,
- nieostre widzenie,
- utrata przytomności (rzadko).
Jakie są przyczyny cukrzycy typu 2?
Przy cukrzycy typu 2 występuje zarówno niedobór insuliny, jak i insulinoodporność. Rozwój choroby jest często bezpośrednim rezultatem stylu życia chorego i predyspozycji genetycznych. Nadwaga, brak ruchu i niezdrowa dieta — wszystkie te czynniki mają związek z rozwojem cukrzycy, ponieważ mają wpływ na ilość produkowanej w organizmie insuliny, a w konsekwencji — na kondycję zdrowotną komórek.
Inaczej niż przy cukrzycy typu 1, w zachorowaniu na cukrzycę typu 2 predyspozycje genetyczne odgrywają niewielką rolę. Ale u osób, których oboje rodzice chorowali na cukrzycę typu 2, ryzyko zachorowalności wzrasta o 80%. Niemniej styl życia jest tu czynnikiem decydującym, gdyż wpływa na to, czy uaktywnią się istniejące predyspozycje genetyczne, czy też nie.
Jak diagnozuje się cukrzycę typu 2?
U pacjenta z podejrzeniem cukrzycy badanie zaczyna się od kontroli takich parametrów jak ciśnienie krwi, praca serca i poziom reakcji stóp na dotyk. Do postawienia diagnozy potrzebny jest pomiar stężenia glukozy we krwi. Prawidłowy poziom cukru we krwi w kilka godzin po jedzeniu, na przykład przed kolejnym posiłkiem, nie powinien być wyższy niż 7 mmol/l. Lekarz stwierdza chorobę, jeśli poziom cukru w dwóch oddzielnych badaniach przekracza podaną normę. Innym sposobem diagnozy cukrzycy jest pomiar poziomu HbA1c, czyli hemoglobiny glikowanej, która informuje o średnim stężeniu glukozy we krwi w ciągu 2-3 miesięcy poprzedzających badanie. Prawidłowa jej wartość nie powinna przekraczać 52 mmol/l u osób poniżej 80. roku życia i 75 mmol/l u osób powyżej 80. roku życia.
Cukrzyca może doprowadzić do uszkodzenia wielu narządów wewnętrznych, takich jak serce, nerki, mózg, oraz uszkadzać wzrok, naczynia krwionośne i nerwy. By nie dopuścić do wystąpienia powyższych powikłań, u chorego na cukrzycę należy dokładnie kontrolować stężenie cukru we krwi i stale regulować jego poziom. Zaleca się, by kontrolę poziomu cukru przeprowadzał sam pacjent. Wskazania odnośnie optymalnych parametrów cukru we krwi są uzależnione od wieku pacjenta.
Jak leczy się cukrzycę typu 2?
Istnieje kilka metod leczenia cukrzycy typu 2, ale większość z nich bazuje na podawaniu choremu zastrzyków z insuliny kilka razy dziennie.
Ponadto, poziom cukru we krwi można regulować na kilka innych sposobów. Sprawdzoną i skuteczną metodą jest przejście na dietę cukrzycową oraz zmniejszenie masy ciała. Dlatego chorym na cukrzycę zaleca się ograniczenie dziennego spożycia kalorii, spożywanie pełnoziarnistych produktów zbożowych, tłuszczów nienasyconych i dużej ilości warzyw. Znaczący wpływ na poprawę poziomu glukozy we krwi u chorych ma też regularna aktywność fizyczna i zaprzestanie palenia tytoniu.
