Co to jest depresja?
Depresja jest to zaburzenie psychiczne charakteryzujące się utrzymującym się uczuciem przygnębienia, spadkiem energii i zainteresowania czynnościami, które wcześniej sprawiały nam przyjemność. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) depresja jest najczęstszym powodem spadku aktywności zawodowej mieszkańców w krajach zachodnich.
Jakie są objawy depresji?
Zależnie od nasilenia objawów doświadczanych przez chorego mówi się o depresji różnego stopnia: od łagodnej do ciężkiej. Diagnozuje się depresję, gdy pacjent cierpi na niżej opisane objawy przez okres powyżej 14 dni (lista 1):
- uczucie przygnębienia,
- znaczący spadek zainteresowania lub odczuwania zadowolenia z większości wykonywanych czynności,
- spadek energii i zmęczenie.
Podobnie, gdy występują przynajmniej dwa z poniższych objawów (lista 2):
- spadek poczucia pewności siebie lub własnej wartości,
- poczucie winy,
- myśli samobójcze lub myśli o śmierci,
- zaburzenia zdolności koncentracji i myślenia,
- uczucie niepokoju, nerwowości lub spowolnienie,
- bezsenność,
- zaburzenia apetytu i zmiana wagi ciała.
Mówimy, że chory cierpi na łagodną depresję, jeśli uskarża się na nie więcej niż dwa symptomy z listy1 i 2. Nie zawsze zachodzi konieczność medycznego leczenia tego typu depresji. Przykładem może być sezonowe zaburzenie nastroju, które ma podobny stopień nasilenia objawów.
Na umiarkowaną depresję cierpią chorzy, u których rozpoznano przynajmniej 4 z objawów wymienionych powyżej. Chorym ze zdiagnozowaną depresją w stopniu umiarkowanym zaleca się poddanie leczeniu.
Przy ciężkiej depresji obserwuje się wszystkie objawy z listy 1, jak również 5 z 7 objawów z listy 2. Ciężka depresja wymaga leczenia.
Jakie są przyczyny depresji?
Rzadko się zdarza, by istniała tylko jedna przyczyna, z powodu której chory cierpi na depresję. Choroba zazwyczaj rozwija się na skutek wzajemnego oddziaływania wielu różnych czynników, jak czynniki biologiczne, genetyczne, psychologiczne i środowiskowe. Czynnikami biologicznymi będą tu niewystarczająca ilość światła słonecznego i słaba przemiana materii. Natomiast genetyka ma wpływ na stopień wrażliwości osobniczej na sytuacje stresowe, takie jak utrata pracy, śmierć osoby bliskiej lub choroba. Chorzy cierpiący na depresję często mają też stwierdzoną depresję w wywiadzie rodzinnym. Podłoże środowiskowe to na przykład poczucie zagrożenia w dzieciństwie lub inne negatywne doświadczenia życiowe. Ważną rolę w rozwoju depresji odgrywają również takie czynniki jak wykształcenie, sytuacja zawodowa, bezpieczeństwo finansowe i poziom zadowolenia z życia rodzinnego.
Na czym polega leczenie depresji?
Celem leczenia depresji jest nie tylko leczenie choroby w trakcie jej występowania, ale również zapobieganie jej potencjalnym nawrotom. Istnieje wiele różnych preparatów medycznych o różnym sposobie działania, ale nie wszystkie z nich są jednakowo skuteczne u wszystkich pacjentów. Czasami pacjent nie odczuwa żadnego efektu działania podawanego mu leku, dlatego leczenie depresji może wymagać wypróbowania kilku preparatów, zanim osiągnie się zauważalny i pożądany skutek. Zazwyczaj tylko przypadki umiarkowanej i ciężkiej depresji są leczone farmakologicznie.
Dostępne obecnie metody leczenia depresji ogólnie nie dają długotrwałych efektów, co oznacza, że niektórych ciężkich przypadków depresji nie da się wyleczyć. Dlatego istnieje potrzeba opracowania bardziej skutecznych metod leczenia tej choroby niż te, którymi obecnie dysponujemy.
Obok leczenia farmakologicznego psychoterapia i ‘terapia mówiona’ mogą stanowić skuteczną metodę leczenia depresji, bez względu na jej stopień nasilenia. W trakcie tego leczenia chory dowiaduje się, jak radzić sobie ze swoimi negatywnymi reakcjami behawioralnymi oraz uczy się nowych nawyków myślowych i podejścia do życia, co znacząco przyczynia się do łagodzenia objawów choroby.
Terapia elektrowstrząsami jest używana w leczeniu przypadków depresji, w stosunku do których inne metody okazały się nieskuteczne. Elektrowstrząsy polegają na przepuszczaniu przez głowę pacjenta, którego poddano wcześniej znieczuleniu ogólnemu, prądu o niewielkim natężeniu. Metoda ta jest uważana za skuteczną w leczeniu ciężkich lub zagrażających życiu stanów depresyjnych.
