Co to jest łuszczyca?
Łuszczyca jest autoimmunologiczną chorobą skóry. Jej typowymi objawami są czerwone, łuszczące się plamy na skórze (wykwity), powstałe w wyniku reakcji zapalnej. Zmiany skórne mogą mieć różną postać. Mogą pojawiać się na całym ciele, ale niektóre obszary ich występowania są bardziej typowe niż inne. Choroba zazwyczaj rozwija się u ludzi młodych, w przedziale wieku 15-30 lat. W Polsce na łuszczycę choruje powyżej 1 mln osób. W latach 2008-2015 częstość jej występowania w populacji wynosiła około 3%. Łuszczyca jest powiązana z innymi poważnymi schorzeniami takimi jak cukrzyca, zapalenie stawów, choroba serca i depresja.
Jakie są objawy łuszczycy?
Łuszczyca powoduje nabrzmiałe, czerwone wykwity na skórze (blaszki łuszczycowe), które mogą być pokryte białą, łuszczącą się warstwą martwych komórek skóry. U około 50% pacjentów z łuszczycą plamom, które przypominają egzemę, będzie towarzyszył świąd. Blaszki łuszczycowe mogą być bolesne, czasami mogą pękać i krwawić. Najczęściej chorobowo zmieniane są te obszary skóry, które ulegają rozciąganiu, takie jak łokcie, kolana i okolice kości krzyżowej. Niemniej zmiany skórne mogą pojawiać się na różnych częściach ciała. W niektórych przypadkach choroba może się rozprzestrzenić i pokryć większość powierzchni skóry.
Nasilenie objawów łuszczycy może być zróżnicowane. Choroba może mieć okresy bezobjawowe naprzemienne z okresami charakteryzującymi się rozległymi stanami zapalnymi skóry. Choroba ma charakter przewlekły, a pacjenci są stale narażeni na jej nawroty, nawet po długich okresach bezobjawowych.
Przyczyny łuszczycy
Przyczyny powstawania łuszczycy nie są nadal w pełni wyjaśnione. Niemniej naukowcy odkryli, że w rozwoju choroby rolę odgrywa system immunologiczny i podłoże genetyczne. U pacjentów chorych na łuszczycę komórki skóry rozrastają się w nienaturalnie szybkim tempie, co powoduje charakterystyczne wykwity na suchej i przypominającej łuskę skórze. Łuszczyca jest chorobą dziedziczną. Czynniki sprzyjające patologicznemu przyrostowi komórek skóry obejmują między innymi: stres, infekcje, alkohol, niektóre leki i długotrwałe podrażnienia skóry.
Łuszczyca występuje równie często u obu płci. Chociaż dotyka głównie ludzi młodych (15-30 lat), może rozwinąć się już w dzieciństwie: w 10-15% przypadków pojawia się przed 10. rokiem życia. Mimo że zmiany skórne w łuszczycy mogą wyglądać rażąco, nie są ani zakaźne, ani zaraźliwe.
Metody leczenia łuszczycy
Metody leczenia łuszczycy są różnorodne, ponieważ skóra zmienionych chorobowo obszarów może się różnić pod względem grubości i rodzaju wykwitu. Jak już wspominano, objawy łuszczycy mogą pojawiać się na różnych partiach ciała – nawet na powiekach lub wargach.
Oprócz miejsca występowania wykwitów skórnych na wybór metody leczenia łuszczycy ma w danym przypadku również wpływ jej charakter. Może on być różny. Łuszczycę dzieli się na łagodną, umiarkowaną i ciężką, zależnie od tego, jak duży obszar skóry pacjenta jest dotknięty chorobą. Na powyższe rozróżnienie dodatkowo wpływa też stopień, w jakim choroba oddziałuje na psychikę pacjenta. Przykładowo łuszczycowe zmiany skórne na dłoniach i/lub stopach mogą silnie obniżyć dobre samopoczucie chorego, mimo że powierzchnia zmian jest niewielka, nieprzekraczająca 2% skóry ciała.
W leczeniu zmian skórnych, które ograniczają się do określonego obszaru ciała, często stosuje się fototerapię lub leczenie miejscowe przy użyciu maści i kremów. Jeśli łuszczyca ma charakter rozległy lub jeśli zmiany skórne negatywnie wpływają na psychikę pacjenta, leczenie może obejmować leki doustne lub leki w zastrzykach. W leczeniu łuszczycy efektywne okazują się również dziegcie roślinne. Niektórzy pacjenci stosują dziegieć bezpośrednio na skórę lub używają szamponów na jego bazie. Ponadto niektórym pacjentom pomagają kąpiele w słonej wodzie lub kąpiele słoneczne.
Rozwój łuszczycowego zapalenia stawów
Około 11% pacjentów, u których zdiagnozowano łuszczycę, ma również w rozpoznaniu łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS). Szacuje się, że u około 30% pacjentów z łuszczycą ostatecznie rozwinie się również łuszczycowe zapalenie stawów.
ŁZS powoduje obrzęki i sztywność stawów. Choroba może również wywoływać zmiany w płytce paznokcia, a także uczucie zmęczenia. Często rozwijające się ŁZS pozostaje przez dłuższy czas niezdiagnozowane, szczególnie gdy występuje w swojej łagodniejszej postaci. Jest to sytuacja dla pacjenta bardzo niekorzystna, ponieważ wczesne leczenie ŁZS jest ważnym elementem zapobiegania trwałym uszkodzeniom stawów, które ta choroba ostatecznie wywołuje.
