Co to jest nadciśnienie tętnicze?
Nadciśnienie tętnicze jest to termin medyczny stosowany na określenie wysokiego ciśnienia krwi. Stan ten pojawia się, kiedy ciśnienie krwi wewnątrz tętnic jest podniesione do poziomu zagrażającego zdrowiu. Nadciśnienie czasami rozwija się na przestrzeni miesięcy lub nawet lat. Z powodu jego tak wolnego przebiegu chory często nie odczuwa żadnych objawów. To schorzenie może jednak doprowadzić do wielu poważnych chorób, dlatego tak ważna jest jego wczesna diagnoza. Zaleca się, by każdy regularnie mierzył swoje ciśnienie tętnicze.
Objawy nadciśnienia tętniczego
Przy tylko lekko podwyższonym ciśnieniu tętniczym często nie pojawiają się żadne objawy. Niemniej ciśnienie krwi najprawdopodobniej będzie wzrastać z upływem czasu, aż osiągnie bardzo wysoki i szkodliwy dla zdrowia poziom, który już da objawy. Są one łatwe do pomylenia z symptomami innych schorzeń, dlatego w rozpoznaniu często nie diagnozuje się samego nadciśnienia jako przyczyny problemu zdrowotnego.
Objawy nadciśnienia obejmują:
- bóle i zawroty głowy,
- zadyszkę,
- zaczerwienienie twarzy,
- krwawienie z nosa,
- krew w moczu,
- bóle w klatce piersiowej,
- zaburzenia widzenia.
Jakie są przyczyny nadciśnienia?
Jeśli nie można ustalić konkretnych przyczyn utrzymywania się wysokiego ciśnienia we krwi, mówimy o samoistnym nadciśnieniu tętniczym. Często jego powodem jest wzajemne oddziaływanie kilku występujących jednocześnie czynników, między innymi:
- historii nadciśnienia w wywiadzie rodzinnym: niektóre geny sprawiają, że jesteśmy bardziej podatni na rozwój wysokiego ciśnienia;
- niewydolności narządu, np. nerek lub serca;
- niezdrowego trybu życia: otyłości, palenia tytoniu i nadmiernego spożywania alkoholu;
- skutków ubocznych towarzyszących przyjmowaniu niektórych rodzajów leków.
Pomiar ciśnienia krwi
Przy pomiarze ciśnienia krwi za pomocą ciśnieniomierza elektronicznego odczyt pojawia się na ekranie, jako dwie liczby. Wyższa z nich wskazuje wartość ciśnienia skurczowego, czyli ciśnienia, które jest w tętnicach, kiedy serce kurczy się i pompuje krew do naczyń krwionośnych. Druga liczba wskazuje ciśnienie rozkurczowe, czyli ciśnienie będące w tętnicach, kiedy serce odpoczywa pomiędzy skurczami.
Prawidłowy poziom ciśnienia krwi nie przekracza 120/80 mmHg. Ciśnienie pomiędzy 120/80 i 139/90 określa się jako stan przednadciśnieniowy.
Podczas pomiaru ciśnienia krwi ważne jest, by być w pozycji pionowej i nie krzyżować nóg. Najlepiej usiąść na krześle i zrelaksować się na około 5 minut przed włączeniem ciśnieniomierza. Pomieszczenie, w którym odbywa się badanie, powinno być ogrzewane. Nie należy pić kawy i palić papierosów na godzinę przed pomiarem. Zaleca się również unikanie mierzenia ciśnienia krwi bezpośrednio po wysiłku fizycznym lub obfitym posiłku: należy po nich odczekać nie mniej niż 30 minut. Mankiet ciśnieniomierza powinien być zaciśnięty tak, by pasował do ramienia, a urządzenie należy wyzerować. Wykonujemy trzy pomiary, jeden po drugim, ich średnia reprezentuje rzeczywiste ciśnienie krwi.
Jak leczy się nadciśnienie?
Przy nadciśnieniu tętniczym leczy się jego podstawowe przyczyny. Często lekarz sugeruje modyfikacje stylu życia takie jak: redukcję masy ciała, regularne ćwiczenia fizyczne, zdrową dietę, zaprzestanie palenia tytoniu, unikanie picia alkoholu, jak również ograniczenie stresu. Jeśli te zalecenia nie pomagają w obniżeniu ciśnienia krwi, wprowadza się leczenie farmakologiczne. Może ono składać się z beta-blokerów, leków moczopędnych lub ACE-inhibitorów. Jeśli nadciśnienie tętnicze pojawia się jako skutek uboczny zażywanych przez chorego leków, najczęściej zastępuje się je ich odpowiednikami, które nie wywołują wzrostu ciśnienia krwi.
