Jak migotanie przedsionków oddziałuje na serce?
Migotanie przedsionków to zaburzenie rytmu przedsionków serca (łac. atriums), przy którym mięśnie przedsionków kurczą się nieregularnie i niezgodnie z rytmem pozostałych części mięśnia sercowego. Nieregularny rytm przedsionków serca jest rezultatem zaburzeń ich aktywności elektrycznej. Gdy przedsionki nie kurczą się synchronicznie wraz z komorami serca, zmniejsza się zdolność mięśnia sercowego do pompowania krwi do dużego obiegu krwionośnego, który rozprowadza krew do wszystkich organów ciała.
Zwykle w przypadku migotania przedsionków częstotliwość skurczy przedsionków jest o wiele większa niż częstotliwość skurczy komór serca. Jednocześnie skurcze stają się nieskoordynowane do takiego stopnia, że przedsionki nie są w stanie całkowicie się opróżniać, pompując krew do komór, przez co komory serca nie otrzymują wystarczającej ilości krwi, by się całkowicie napełnić. Rezultatem tego jest zmniejszanie objętości krwi pompowanej do organizmu przy każdym kolejnym skurczu komór.
Kakao zmniejsza ryzyko migotania przedsionków
Wiele osób słyszało, że kakao oddziałuje korzystnie na zdrowie – to znaczy, że właściwości te ma również czekolada o dużej zawartości kakao. Badania wykazały, że czekolada wywiera pozytywny wpływ na układ sercowo-naczyniowy prawdopodobnie z powodu dużej zawartości flawonoidów, które przypuszczalnie przyczyniają się do utrzymania pełnej funkcjonalności naczyń krwionośnych. Przed wspomnianymi badaniami istniała tylko ograniczona wiedza na temat wpływu czekolady na migotanie przedsionków, na które cierpi około miliona Brytyjczyków. AF ma związek z innymi poważnymi schorzeniami, w tym z udarem mózgu, niewydolnością serca i demencją. Może nawet doprowadzić do śmierci.
Nowe badania, prowadzone przez naukowców z BIDMC, Harvard T.H. Chan School of Public Health, Uniwersytet w Aalborg i instytut badań epidemiologicznych nad rakiem w Danii, opierają się na danych, które zebrano od dorosłych mężczyzn i kobiet – grupa ponad 55 000 Duńczyków wyraziła zgodę na udostępnienie swoich danych i wzięcie udziału w badaniu pod nazwą „Dieta, rak i zdrowie”, które rozpoczęto w 1993 roku. Dane zawierają szczegółowe informacje na temat diety, stylu życia i materiału biologicznego – w tym próbek krwi, moczu, tkanek itp. – każdej z badanych osób. W badaniu na temat związku między spożywaniem czekolady a występowaniem migotania przedsionków naukowcy skupili się na danych dotyczących wskaźnika masy ciała (ang. BMI) uczestników, ich ciśnienia krwi, cholesterolu, diety i stylu życia, a także występujących w tej grupie schorzeń, takich jak podwyższone ciśnienie krwi, cukrzyca i choroby układu krążenia. Zbadano również dzienne spożycie czekolady wszystkich badanych.
Wśród około 55 000 badanych osób u 3 346 rozwinęło się migotanie przedsionków w ciągu 13 i pół roku, kiedy to prowadzono badania. W porównaniu z osobami, które spożywały 1 porcję lub mniej czekolady miesięcznie, u osób, których miesięczne spożycie czekolady wynosiło 1-3 porcji, wystąpiło o 10% mniejsze ryzyko rozwoju migotania przedsionków. Ryzyko to było o 17% mniejsze u osób spożywających 1 porcję czekolady tygodniowo i o 20% mniejsze u osób, które tygodniowo spożywały 2-6 porcji. Więcej niż 6 porcji tygodniowo powodowało spadek pozytywnego oddziaływania czekolady, zaś ryzyko AF było już tylko o 16% mniejsze w porównaniu z grupą, której spożycie nie przekraczało 1 porcji miesięcznie. Wyniki nie wykazały różnic związanych z płcią.
Jedna z naukowców przeprowadzających badania, Elisabeth Mostofsky, stwierdziła, że pomimo faktu, iż większość czekolady spożywanej przez osoby badane nie zawierała dużych ilości kakao, a zatem nie była to bardzo wysoka dawka wspomnianych korzystnych dla zdrowia substancji, nadal można było zaobserwować istotny związek pomiędzy spożywaniem czekolady i zmniejszonym ryzykiem wystąpienia AF. Sugeruje to, że nawet ograniczone spożycie czekolady ma pozytywny wpływ na nasze zdrowie.
Jednak zbyt duża ilość czekolady nie jest zalecana, ponieważ nadmierne jej spożywanie powoduje nadwagę i inne choroby metaboliczne. W zamian Mostofsky zaleca wzbogacanie diety niedużymi ilościami czekolady o wysokiej koncentracji kakao, gdyż może to być korzystne dla zdrowia. Badania skandynawskie przyczyniają się zatem do zwiększenia ilości istniejących danych, które sugerują, że małe porcje ciemnej czekolady jako element zbalansowanej i zdrowej diety mogą obniżyć ryzyko rozwoju chorób układu krążenia.
Dlaczego czekolada powoduje taki efekt?
Wcześniejsze badania pokazały, że flawonoidy, które ziarno kakaowe posiada w dużych ilościach, wydają się główną substancją odpowiedzialną za korzyści zdrowotne płynące ze spożywania czekolady. Wykazano, że regularne spożywanie czekolady w umiarkowanej ilości ma związek z niższym poziomem ciśnienia krwi i frakcji LDL („złego” cholesterolu), podwyższoną zawartością HDL („dobrego” cholesterolu), jak również ze zwiększoną wrażliwością na insulinę i poprawą cyrkulacji krwi.
Ponadto eksperymenty na zwierzętach sugerują, że flawonoidy oddziałują na komórkę, ograniczając pęcznienie jej mitochondriów (które biorą udział w zaopatrywaniu komórek w energię) i pomagając odsunąć w czasie śmierć komórkową. Badania wykazały również, że w grupie zwierząt karmionych pokarmami zawierającymi flawonoidy wystąpiły mniejsze uszkodzenia mózgu w przypadkach zakrzepu krwi w naczyniu sercowym niż w grupie karmionej pokarmem bez flawonoidów. Flawonoidy, jak się wydaje, zwiększają zdolność komórek mózgowych do przetrwania sytuacji kryzysowych związanych z ograniczonym dopływem tlenu. Może to tłumaczyć związek między spożywaniem czekolady a obniżeniem ryzyka chorób serca.
